Sự khác biệt giữa nhớt hộp số tự động và số sàn: Góc nhìn chuyên gia bạn cần biết
Khi nhắc đến bảo dưỡng xe ô tô, một trong những yếu tố thường bị bỏ qua nhưng cực kỳ quan trọng chính là dầu hộp số (nhớt hộp số). Khác với dầu động cơ, nhớt hộp số được sản xuất để phục vụ riêng cho hệ thống truyền động, đặc biệt là hai loại hộp số phổ biến hiện nay trên xe ô tô: hộp số tự động và hộp số sàn.
Trong bài viết chia sẻ chuyên sâu từ KOCU Miền Trung dưới đây, chúng tôi sẽ giúp bạn hiểu rõ sự khác biệt giữa nhớt hộp số tự động và số sàn – từ tính chất, chức năng cho đến quy trình bảo dưỡng – nhằm giúp bạn chăm sóc chiếc xe của mình hiệu quả và khoa học hơn.
Nhớt hộp số là gì và vai trò trong hệ thống truyền động ô tô
Nhớt hộp số là một chất lỏng kỹ thuật được thiết kế đặc biệt để bôi trơn, làm mát và bảo vệ các thành phần bên trong hộp số. Tùy theo loại hộp số — tự động hay sàn — nhớt sẽ có thành phần, độ nhớt và tính năng chuyên biệt để đáp ứng nhu cầu hoạt động khác nhau.
Tại sao cần phân biệt ATF và MTF?
Nhớt hộp số tự động (Automatic Transmission Fluid – ATF) và nhớt hộp số sàn (Manual Transmission Fluid – MTF) không thể thay thế lẫn nhau. Nếu sử dụng sai loại, bạn có thể gây hư hỏng nghiêm trọng cho hộp số, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất và tuổi thọ của xe.
Đặc điểm nổi bật của từng loại nhớt
Nhớt hộp số tự động (ATF)
- Tên gọi: Automatic Transmission Fluid
- Đặc tính:
- Độ nhớt thấp hơn để đảm bảo khả năng di chuyển mượt mà giữa các bánh răng.
- Có thành phần phụ gia giúp truyền lực qua bộ ly hợp tự động và điều phối quá trình sang số.
- Chống oxy hóa, ổn định nhiệt tốt và đặc biệt phù hợp với hệ thống điều khiển điện tử trong hộp số tự động hiện đại.
- Chức năng:
- Bôi trơn và làm mát hệ thống truyền động.
- Truyền tải công suất giữa động cơ và hộp số thông qua ly hợp.
- Hỗ trợ chuyển số êm ái.
- Kiểm tra và thay nhớt:
- Cần kiểm tra định kỳ.
- Nên thay theo khuyến cáo của hãng xe, thường từ 40.000 – 60.000 km hoặc sớm hơn nếu vận hành trong điều kiện khắc nghiệt.
Nhớt hộp số sàn (MTF)
- Tên gọi: Manual Transmission Fluid
- Đặc tính:
- Độ nhớt cao hơn để đảm bảo khả năng bảo vệ các chi tiết chịu tải lớn trong điều kiện ma sát cơ khí mạnh mẽ.
- Không yêu cầu phụ gia phức tạp như ATF, chủ yếu tập trung vào khả năng chịu lực và bám dính trên bề mặt bánh răng.
- Chức năng:
- Tối ưu hóa bôi trơn trong điều kiện tương tác cơ khí mạnh.
- Giảm tiếng ồn, mài mòn và duy trì đồng tốc trong chuyển số thủ công.
- Kiểm tra và thay nhớt:
- Ít bị hao hụt nhưng cũng cần thay mới sau 40.000-80.000 km tùy theo điều kiện sử dụng.
So sánh chi tiết: Nhớt ATF và MTF
| Tiêu chí | Nhớt hộp số tự động (ATF) | Nhớt hộp số sàn (MTF) |
|---|---|---|
| Độ nhớt | Thấp, dễ di chuyển trong dòng chảy nhỏ | Cao hơn để bám dính tốt vào bánh răng |
| Nhiệm vụ | Bôi trơn, truyền lực, làm mát, hỗ trợ sang số | Bôi trơn, làm mát và bảo vệ cơ cấu truyền động |
| Cấu tạo yêu cầu | Phức tạp, cần hỗ trợ điện tử và ly hợp | Đơn giản hơn, yêu cầu chủ yếu là đồng tốc |
| Tính linh hoạt | Tương thích từng loại hộp số cụ thể | Dễ dàng thay thế nhưng vẫn cần đúng cấp độ nhớt |
| Chi phí bảo trì | Cao hơn do yêu cầu kiểm tra thường xuyên | Thay ít hơn nhưng nhớt thường có giá cao hơn |
| Hậu quả khi dùng sai | Mài mòn hộp số, lỗi điều khiển tự động | Khó sang số, tiếng ồn, ăn mòn bánh răng |
Cấu tạo và nguyên lý hoạt động quyết định tới loại nhớt sử dụng
Hộp số tự động: Công nghệ phức tạp, phụ thuộc ATF
- Gồm biến mô thủy lực, ly hợp đa đĩa, bánh răng hành tinh và hệ thống điều khiển điện tử.
- Khi xe hoạt động, ATF giúp truyền lực từ động cơ tới hộp số qua ly hợp thủy lực – một quy trình đòi hỏi chất lượng dầu ổn định ở nhiều điều kiện nhiệt.
Hộp số sàn: Thiết kế đơn giản, cần MTF để bôi trơn hiệu quả
- Sử dụng tổ hợp bánh răng và đồng tốc để điều khiển tỷ số truyền động.
- Người lái phải cắt côn thủ công để chuyển số, vì vậy yêu cầu nhớt có độ nhớt cao và khả năng bám tốt vào bề mặt ma sát.
Khi nào nên thay dầu hộp số?
Một trong những câu hỏi phổ biến nhất từ người dùng ô tô là: Khi nào nên thay dầu hộp số? Dưới đây là khuyến nghị từ các chuyên gia tại KOCU Miền Trung:
- Đối với ATF: Nên thay sau mỗi 40.000 – 60.000 km hoặc sau 3-5 năm sử dụng. Nếu xe thường xuyên đi đường đô thị hoặc ít di chuyển đường dài thì nên kiểm tra thường xuyên hơn.
- Đối với MTF: Khuyến cáo thay sau 60.000 – 80.000 km. Tuy nhiên, nếu hộp số phát ra tiếng ồn, khó chuyển số thì nên kiểm tra sớm hơn.
Làm sao để chọn đúng loại nhớt phù hợp?
- Luôn tham khảo sách hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất xe.
- Không sử dụng chung dầu ATF và MTF.
- Chọn loại dầu có tiêu chuẩn phù hợp: các chỉ số như API GL-4, GL-5 áp dụng cho hộp số sàn / Dexron III, Mercon V cho hộp số tự động.
- Khi cần, nên hỏi chuyên gia kỹ thuật hoặc trung tâm bảo dưỡng uy tín như KOCU Miền Trung.
Lời khuyên từ KOCU Miền Trung
Lựa chọn đúng loại nhớt cho hệ thống hộp số không chỉ giúp cải thiện khả năng vận hành của xe mà còn kéo dài tuổi thọ thiết bị, giảm hao mòn và tránh được nhiều hư hỏng chi phí cao. Đây là việc làm nhỏ nhưng mang lại hiệu quả lớn nếu chủ xe am hiểu và áp dụng đúng.
Bảo dưỡng định kỳ không chỉ là trách nhiệm mà còn là quyền lợi giúp bạn duy trì chiếc xe của mình ở trạng thái vận hành tốt nhất trong mọi điều kiện giao thông.
—
Liên hệ: 0973530520 – 0869188820
Shopee: https://s.shopee.vn/4ptuglJ7Dc
Tiktok: https://goink.me/Aegi
FB: https://goink.me/B4JC
Youtube: https://www.youtube.com/@KOCUMIENTRUNG
Website: https://kocumientrung.com
#NhớtHộpSốTựĐộng
#NhớtHộpSốSàn
#BảoDưỡngXeHơi
#ATFvsMTF
#ChuyênGiaXe
#KOCUMienTrung
#DầuHộpSố
#KinhNghiệmChămSócXe
#KiếnThứcÔTô
#OtoVietnam
