Khi điều khiển xe ô tô, nhiều tài xế Việt vẫn còn chủ quan hoặc chưa được hướng dẫn đúng cách về việc sử dụng phanh tay, hay còn gọi là thắng tay. Đây là bộ phận quan trọng đảm bảo an toàn khi dừng, đỗ xe, đặc biệt trên địa hình dốc. Tuy nhiên, nếu sử dụng sai cách, phanh tay không chỉ gây hỏng hóc linh kiện mà còn tiềm ẩn nguy cơ tai nạn nghiêm trọng. Bài viết dưới đây được KOCU Miền Trung tổng hợp và chia sẻ dưới góc nhìn chuyên gia nhằm giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về các lỗi thường gặp, hậu quả và cách sử dụng phanh tay đúng cách để bảo vệ xe và chính bản thân bạn.
Lỗi 1: Quên hạ hoặc chưa hạ hết phanh tay
Đây là lỗi phổ biến nhất, đặc biệt với những người mới lái xe hoặc khi vội vàng.
Nguyên nhân:
- Sau khi khởi động và rời xe, tài xế quên kéo phanh tay xuống.
- Phanh tay hạ chưa hết khiến guốc phanh còn áp sát vào tang trống hoặc má phanh cọ xát với đĩa phanh.
Hậu quả:
- Ma sát tăng cao làm nhiệt độ hệ thống phanh tăng.
- Gây cháy má phanh hoặc cong vênh đĩa, hư hại các bộ phận khác.
- Giảm hiệu quả phanh sau, nguy hiểm khi phanh gấp.
Cách khắc phục:
- Luôn kiểm tra đèn báo phanh tay trên đồng hồ taplo trước khi di chuyển.
- Tập thói quen thao tác theo thứ tự đúng: khởi động → kiểm tra → nhả phanh → di chuyển.
Lỗi 2: Phanh tay điện tử không nhả
Phanh tay điện tử (EPB – Electronic Parking Brake) là công nghệ hiện đại nhưng không tránh khỏi rủi ro về lỗi kỹ thuật.
Nguyên nhân:
- Bộ điều khiển EPB lỗi phần mềm.
- Mô-tơ chấp hành kẹt hoặc hỏng.
- Dây cáp điện mòn hoặc chập.
- Cảm biến bàn đạp phanh lỗi khiến không thể điều khiển hệ thống EPB.
Hậu quả:
- Phanh tay không nhả, xe không thể di chuyển.
- Làm tốn thêm chi phí sửa chữa điện – điện tử, vốn dĩ đã khó bảo dưỡng hơn phanh cơ.
Cách khắc phục:
- Định kỳ kiểm tra hệ thống điện tử xe, đặc biệt EPB.
- Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng xe, cập nhật phần mềm từ hãng xe nếu cần.
Lỗi 3: Sai quy trình khi đỗ xe
Quy trình đỗ xe sai khiến sức căng dồn lên hệ thống truyền động thay vì phanh tay hỗ trợ giữ xe an toàn.
Nguyên nhân:
- Nhiều người có thói quen về số P (Park) trước rồi mới kéo phanh tay.
Hậu quả:
- Kẹt hộp số.
- Tạo áp lực lên khóa bánh răng trong hộp số, lâu dài gây hư hỏng.
- Rất nguy hiểm khi đỗ trên dốc vì xe sẽ dựa hoàn toàn vào hộp số mà không có trợ lực từ phanh.
Cách khắc phục:
- Đỗ xe an toàn đúng trình tự: dừng xe → đạp phanh chân → kéo phanh tay → về số P → tắt máy.
Lỗi 4: Kéo phanh tay khi xe đang di chuyển
Đây là lỗi nghiêm trọng, thường gặp ở những tài xế thiếu kinh nghiệm hoặc phản ứng theo bản năng khi xe gặp tình huống nguy hiểm.
Nguyên nhân:
- Tưởng phanh tay sẽ dừng xe tốt hơn trong trường hợp khẩn cấp.
Hậu quả:
- Gây trượt bánh sau vì phanh tay chỉ tác động lên bánh sau.
- Mất kiểm soát tay lái, đặc biệt khi đang chạy tốc độ cao.
- Xe có thể xoay vòng hoặc lật.
Cách khắc phục:
- Tuyệt đối không dùng phanh tay khi xe chưa dừng hẳn.
- Luôn sử dụng phanh chân khi cần dừng/giảm tốc.
Lỗi 5: Phanh tay bị kẹt
Phanh tay kẹt khiến tài xế không thể nhả phanh, xe không tiến hoặc lùi được.
Nguyên nhân:
- Cáp phanh tay khô, rỉ sét, đứt hay kẹt lại do không dùng thường xuyên.
- Dây cáp bị căng do kéo mạnh hoặc lực kéo sai cách.
Hậu quả:
- Xe không di chuyển được, đặc biệt khó khăn khi cần dời xe khẩn cấp.
- Gây săn má phanh, hỏng guốc phanh.
Cách khắc phục:
- Thường xuyên bảo dưỡng, đặc biệt nếu xe đỗ lâu ngày không di chuyển.
- Bôi trơn dây cáp định kỳ, thay dây mới khi phát hiện dấu hiệu mòn hoặc han gỉ.
Lỗi 6: Kích hoạt EPB khi xe đang chạy
Một số xe hỗ trợ tính năng phanh tay điện tử khẩn cấp nhưng không nên lạm dụng chức năng này.
Nguyên nhân:
- Tò mò thử nghiệm chức năng hoặc nhấn nhầm nút EPB khi xe đang di chuyển.
Hậu quả:
- Hệ thống EPB sẽ cố gắng dừng xe; dẫn đến hiện tượng bó phanh, tăng nhiệt nhanh.
- Gây cháy má phanh, nguy cơ vỡ đĩa phanh hoặc trượt xe.
Cách khắc phục:
- Chỉ sử dụng EPB khi xe đã dừng hẳn.
- Kiểm tra hướng dẫn của nhà sản xuất nếu xe có hỗ trợ EPB khẩn cấp như một phương pháp thay thế phanh chân.
Cách sử dụng phanh tay đúng cách
Việc hiểu và thực hành đúng khi sử dụng phanh tay là vô cùng cần thiết để bảo vệ an toàn cá nhân, hành khách và phương tiện.
1. Tuân thủ thao tác dừng đỗ an toàn
- Dừng xe hoàn toàn.
- Đạp phanh chân chắc chắn.
- Kéo phanh tay.
- Về số P với xe số tự động, hoặc số 1/số lùi với xe số sàn.
- Tắt động cơ.
Trình tự này giúp xe đứng vững, đặc biệt khi đậu ở đồi dốc. Tránh áp lực từ trọng lượng xe tác động lên hộp số.
2. Kiểm tra phanh tay trước khi di chuyển
- Nhìn đèn báo phanh tay trên bảng đồng hồ.
- Kiểm tra cần phanh có được hạ hoàn toàn không (xe số cơ).
- Với xe có EPB, đảm bảo đèn báo đã tắt và không có cảnh báo lỗi.
3. Bảo dưỡng định kỳ là chìa khóa bền vững
- Thường xuyên vệ sinh, tra dầu bôi trơn dây cáp phanh cơ.
- Thay má phanh, guốc phanh theo định kỳ hãng đề xuất.
- Với EPB, định kỳ kiểm tra phần mềm và mô-tơ điều khiển.
4. Ghi nhớ không kéo phanh tay khi xe đang di chuyển
- Tránh bất kỳ hành động kéo phanh tay nào khi xe vẫn còn trớn.
- Luôn sử dụng phanh cơ bản (phanh chân) để giảm tốc rồi mới dừng.
Tổng kết
Phanh tay tuy là một bộ phận phụ bổ trợ khi dừng xe nhưng mang lại vai trò cực kỳ quan trọng trong việc đảm bảo an toàn. Việc sử dụng sai kỹ thuật không chỉ khiến xe nhanh hỏng mà còn mang đến nhiều rủi ro khôn lường cho người điều khiển. Hy vọng với những chia sẻ từ KOCU Miền Trung trong bài viết này, bạn đã hiểu và có thể áp dụng đúng cách khi sử dụng phanh tay trong quá trình điều khiển phương tiện của mình.
Hãy biến thói quen nhỏ thành nền tảng vững chắc bảo vệ chính bạn và người thân trên mỗi hành trình.
—
Liên hệ: 0973530520 – 0869188820
Shopee: https://s.shopee.vn/4ptuglJ7Dc
Tiktok: https://goink.me/Aegi
FB: https://goink.me/B4JC
Youtube: https://www.youtube.com/@KOCUMIENTRUNG
Website: https://kocumientrung.com
#KOCUMienTrung #PhanhTay #HuongDanSuDungPhanhTay #BaoDuongOTo #MeoLaiXeAnToan #PhanhTayDienTu #KinhNghiemLaiXe #AnToanGiaoThong #EPB #OtoTips #KiemTraPhanhTay #ChoNguoiMoiLai #XeHơi #ThắngTay #KOCULaGì
